AI – trí tuệ nhân tạo là một trong những chủ đề được nhắc đến khá nhiều trong khoảng thời gian gần đây. Khi mà Chat GPT một chatbot được hỗ trợ bởi AI đạt mốc 10 triệu người dùng chỉ sau 40 ngày.
Và cũng trong năm ngoái thì ứng dụng vẽ ảnh bởi AI là Midjourney cũng nổi đình nổi đám không kém. Kèm theo đó là thống kê hàng loạt những công ty (đặc biệt lĩnh vực công nghệ) cắt giảm việc làm năm vừa qua.
Có phải AI là một thứ mới lạ? Có phải AI thay thế con người? Mình nghĩ nó chỉ một phần nhỏ trong một bức tranh lớn. Có một số yếu tố bạn và mình có lẽ cần cân nhắc trước khi đưa ra một luận điểm chính xác:
Thứ nhất là việc cắt giảm nhân sự là chuyện diễn ra bình thường ở nhiều năm trước, và những thống kê đó chỉ có số liệu chứ không có nguyên nhân cụ thể ở từng công ty.
Thứ hai là sức mạnh truyền thông bây giờ cực kỳ mạnh đến nỗi bạn chỉ cần làm một chuyện gì đó vi phạm pháp luật thôi thì ngày mai cả nước đã biết rồi.
Thứ ba là AI không phải là thứ mới, nó được xây dựng từ rất lâu trước đây rồi. Và có vẻ như chỉ 1, 2 con được hoàn thiện và người dùng đón nhận.
Thứ tư là chưa có một thống kê chính xác nào nói về việc AI sẽ làm được việc của con người tại thời điểm hiện tại.
Tất cả yếu tố dường như được hợp lý hóa đúng thời điểm khiến mọi người hướng đến AI nhiều hơn.
Để công bằng mà nói thì bạn có thể so sánh AI như mạng internet hay crypto. Khi không ai biết tới những thứ đó thì lúc nó xuất hiện mọi người đều nói về tương lai của nó, nói về những ứng dụng của nó, nói về sự thay thế con người,… nhưng rồi cuộc sống vẫn vậy, vẫn diễn ra như những gì nó cần diễn ra tiếp. Và câu chuyện có lẽ đang lặp lại như mọi người đều đang nói tới AI vậy.
“Con người thường sợ những thứ họ không biết” – Đây là câu nói khá hay mình thấy phù hợp hoàn cảnh này.
Chúng ta có thật sự hiểu về AI không? Đây có lẽ là câu hỏi đầu tiên mà ai cũng nên tự hỏi bản thân. Giữa việc biết và việc hiểu nó là một khoảng cách rất xa.
Vậy AI có thay thế con người không? Câu trả lời của mình là vừa có và vừa không. Nó sẽ thay thế một phần những công việc lặp lại có quy tắc nhưng dù AI có phát triển mạnh đến mức nào đấy nữa thì nó cũng bị giới hạn bởi con người ở thời điểm đó chứ nó không thể thay thế hoàn toàn con người được.
Bản chất AI do con người tạo ra. Lý do họ tạo ra AI nhằm mục đích giúp con người tốt lên? Một phần thôi. Để tạo ra 1 con AI thì cần rất rất nhiều nguồn lực phía sau. Vậy nên mục đích làm ra AI cũng chỉ là muốn kiếm thêm nhiều tiền, nhiều lợi nhuận hơn. Mình nghĩ đây là quy luật cơ bản của cuộc sống – quy đổi giá trị ngang bằng.
Ngày xưa thì dùng sức người sức ngựa để vận chuyển hàng hóa, phát triển hơn thì có xe máy, xe tải để chở, phát triển hơn nữa thì có kết hợp với công nghệ để tối ưu hóa nhiều khâu.
Ở đây thì qua các giai đoạn của sự phát triển thì có người nhanh nhạy thì sẽ kết hợp những thứ mới để khiến công việc mình nhanh hơn, tiện hơn, hiệu quả hơn. Có người không chịu thích nghi với những thứ mới để rồi khiến bản thân bị đào thải một cách tự nhiên.
Vậy nên AI bạn có thể hiểu đơn giản là một ứng dụng giúp đỡ hỗ trợ công việc liên quan một cách tốt hơn. Bạn nên tìm hiểu cách sử dụng nó vào công việc của mình hiệu quả để dần dần thích nghi.
Bao giờ cũng sẽ có thứ tốt hơn, nhanh hơn, mạnh hơn, thông minh hơn. Nhưng mình nghĩ rằng con người là loài có tính thích nghi mạnh nếu tự mày mò, tìm tòi, học hỏi. Bởi vì thời gian mỗi người là như nhau, cơ hội mỗi người là như nhau.
AI giỏi đơn giản nó được xây dựng bởi người giỏi, nó không bao giờ giỏi hơn người xây dựng ra nó cả. Vậy nên họ vẫn liên tục phải học hỏi, phải trau dồi bản thân. Đây cũng chính là quy luật đào thải tự nhiên hàng nghìn năm nay rồi.
Mọi chuyện đều gắn với những quy luật tự nhiên từ rất lâu rồi. Trừ những thứ không kiểm soát được như đại dịch hay thảm họa môi trường. Còn những gì con người đang kiểm soát được thì sẽ nằm dưới quyền kiểm soát của con người.
Liệu rằng có một viễn tưởng AI sẽ thống trị loài người? Có chứ. Không có gì là không thể xảy ra. Nhưng bản thân mình có một quan niệm rằng mình chỉ kiểm soát được những gì mình có thể tác động. Còn những gì ngoài tầm với của mình thì học cách chấp nhận để cho qua đi.
Nói đến đây ngày xưa mình có nói với anh họ mình là: Đề thi đại học năm nay khó hơn năm trước nhiều anh ạ. Anh mình bảo là: Nếu khó thì khó chung, ai cũng gặp khó vậy thì tại sao em phải lo :))
Đấy chính là điều mình muốn nhắn nhủ tới bạn. Bạn lo cũng không sao cả, vì nỗi lo của bạn cũng giống với mọi người cả thôi. Điều quan trọng là mình sẽ phản ứng như thế nào thì đó là lựa chọn làm nên sự khác biệt của mỗi người.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết.
Cường.
