Một trong những chuyện khó nhất mà mình từng làm đó là chấp nhận sự yếu kém của bản thân. Trước kia xu hướng tự nhiên của mình đó là đổ lỗi cho những chuyện bên ngoài, nghe hợp lý cực kỳ luôn dù nó là bất kỳ chuyện gì.
Kể cho bạn một ví dụ nhé. Con người của mình ngày hôm nay tức là tính cách, thói quen, suy nghĩ, định kiến nó được hình thành từ những gì mình đã trải qua như môi trường sống, quá khứ, gia đình,… Như vậy mình sẽ đồng ý rằng mình của hiện tại là do rất nhiều yếu tố bên ngoài hình thành lên. Điều này nó có đúng không? Đúng và không đúng.
Đúng ở đây đó là có rất nhiều chuyện mình hoàn toàn không được lựa chọn như mình sinh ra ở đâu, bố mẹ như thế nào, hoàn cảnh gia đình như thế nào, hàng xóm, trường mẫu giáo, cấp 1, 2 như thế nào,…
Không đúng ở đây đó là mình có nhận thức tự chủ hay nói cách khác là quyền tự quyết định hành động khi mình bắt đầu làm ra những đồng tiền đầu tiên. Tại sao lại là tiền mà không phải 18 tuổi? Bởi mình sẽ luôn luôn bị phụ thuộc dù cho có 20, 25 tuổi mà vẫn còn sống nhờ gia đình đó.
Đấy là mình đang lấy ví dụ mang tính nhẹ nhàng, còn các ví dụ khác nặng đô hơn như thu nhập không tốt, công việc không tốt, người yêu không tốt, bạn bè không tốt, suy nghĩ không tốt,… tất cả do bla bla những chuyện xung quanh thì vô vàn lắm, mình biết vì mình đã từng như vậy.
Không chấp nhận bản thân là một chuyện nhưng đồng thời nó cũng khiến mình nhìn nhận sai về thực tế đang diễn ra. Khi nhìn vào một người đạt được 1 thành tựu gì đó thì mình sẽ cho rằng lý do là những thứ bên ngoài của họ như là nhan sắc, gia đình, quan hệ, may mắn, môi trường sống,… Như vậy thì bản thân mình có học được gì không hay là sẽ chạy theo những thứ không thể kiểm soát? Mình đồng ý là có những ưu thế bên ngoài đó thì sẽ giúp họ thuận lợi hơn, nhưng đó có phải là tất cả? Mình biết là ai cũng hiểu điều đó nhưng mấy ai chấp nhận?
Sự nhìn nhận chưa đầy đủ bản chất về những chuyện đang xảy ra sẽ luôn khiến mình chạy vào những vòng lặp không tốt, bởi suy nghĩ sẽ định hình lên hành động và ngược lại. Nếu mình nghĩ kết quả chỉ do sự may mắn thì mình sẽ đợi đến thời điểm thích hợp, mình nghĩ do quan hệ thì luôn cố gắng xã giao nhiều người, mình nghĩ do nhan sắc thì sẽ lấy nó làm thước đo,… Điều này không sai nhưng với mình là nó chưa đủ, lý do không phải ai cũng chấp nhận những điều phía sau như sự yếu kém bản thân, sự kiên trì, nỗ lực, thất bại, kiên nhẫn,… vì nó cần nhiều thời gian và rất khó.
Có 1 câu mình thấy khá hay mà mình đã đọc được là: “Mình của hiện tại như thế nào thì đều xứng đáng”. Tức là dù tốt, dù xấu, dù mình có như thế nào đi chăng nữa thì hoàn toàn xứng đáng.
Vậy thì tại sao nhiều người (kể cả mình) đều khó có thể chấp nhận bản thân và sống thật với nó? Mình nghĩ đơn giản thôi, đó chính là tự bảo vệ bản thân của mỗi người. Nếu ở trong 1 gia đình gia giáo kiểu mẹ bác sĩ, bố luật sư thì chẳng phải đứa con cũng phải theo sự sắp xếp có sẵn. Nếu ở trong 1 lớp nhiều đứa bạn xuất sắc thì mình cũng khó có thể lười được. Nếu ở trong 1 công ty ai cũng tiêu cực thì mình cũng phải theo cho có hội nhóm.
Sự tự bảo vệ bản thân là lý do chính đáng và nó là bản năng tự nhiên của mỗi người. Mặt tiêu cực của việc gồng mình lên sống theo đa số thì ai cũng biết rồi, nhưng liệu rằng có cách nào để thoát ra khỏi trạng thái này không?
Câu trả lời của mình là: Mình không biết đưa ra một giải pháp cụ thể cho một người nào đó.
Nói như thế nào nhỉ. Đôi khi mình nghĩ rằng mỗi lựa chọn mà một người đưa ra thì luôn là quyết định phù hợp đối với chính bản thân họ tại thời điểm đó. Nếu một người cảm thấy đấy là vùng an toàn, thoải mái và họ chấp nhận đánh đổi cái thực tế khắc nghiệt thì mình không phán xét được. Có khi họ nghĩ rằng việc sống thật nó mệt mỏi hơn với những gì họ đang làm hiện tại.
Mình nghĩ mọi chuyện không có đúng hay có sai mà đó là sự phù hợp.
Mặc dù phía trên mình viết ra về sự nhìn nhận không toàn vẹn thực tế, cũng như vào những vòng lặp không tốt nếu không sống thật. Nhưng chắc gì mình đã đúng, đúng không. Mình chỉ đơn giản cảm thấy rằng bản thân đã gồng mình sống cho gia đình, cho bạn bè, cho xã hội nhưng cảm thấy không thoải mái, thì mình bỏ mặt nạ xuống và sống thật hơn thôi.
Đương nhiên sống thật nó cũng chẳng dễ dàng hơn như việc làm podcast thì bị chê giọng không hay, viết bài thì bị nói là đạo lý, không giao tiếp trong công ty thì bị nói là không hòa đồng, không nhận lời mời đi chơi với bạn thì là không quan tâm họ, không giao lưu nhiều thì là sống khép kín, không làm việc tử tế thì bảo chê tiền, không chụp ảnh thì kêu không biết bắt lấy khoảnh khắc,… nhiều chuyện oái oăm khác nữa. Nhưng sống thật giúp mình thoải mái hơn rất rất là nhiều.
Còn nhiều người lựa chọn không sống thật mà họ vẫn vui vẻ thì mình nghĩ vẫn hay. Mình chỉ hy vọng là họ hài lòng với cuộc sống của họ. Thực ra mình nghĩ đúng hơn là chấp nhận con người thật của mình.
Mình sẽ lựa chọn sống bình thường, làm việc mình thích, nói chuyện với người mình hợp, dành thời gian quan tâm những người mình muốn, đọc cuốn sách mình thích, chơi những thứ mình muốn. Thế liệu rằng mình sẽ không làm những chuyện mình không thích?
Mình từng nghe khá nhiều câu hỏi về chuyện: Về quê hay là ở lại thành phố, nên chọn tình yêu hay sự nghiệp, cố gắng giàu có hay sống bình yên, làm hài lòng sếp hay chỉ đạt KPI, chọn làm tự do hay làm công ty, chọn người mình yêu hay người yêu mình, chạy theo tiền bạc hay kinh nghiệm, gia đình hay công việc, nên làm việc mình thích ít tiền hay không thích nhiều tiền,… và nhiều câu hỏi tương tự như này.
Đôi lúc mình cũng tự hỏi như vậy đấy. Nhưng giờ sau khi hiểu hơn về sự phù hợp thì mình muốn tự mình đặt ngược lại một câu hỏi là: Tại sao không làm/ có cả 2 cùng lúc được? Mình nghĩ hoàn toàn được, khi mình đưa ra những câu hỏi một mất một còn như trên thì tự mình đã hạn chế tư duy, hay nói cách khác là tự chặn việc suy nghĩ những cách có thể đạt được cả 2 thứ. Mình sẵn sàng làm những chuyện mình không thích để có được những thứ mình thích. Quan trọng là điều mình đang cần là gì chứ mình nghĩ chuyện gì cũng có cách, sai lần này thì lần sau làm lại.
Mình thấy rằng sau khi chấp nhận sự yếu kém của bản thân cũng như sống thật với những gì hiện tại thì những gì mình thấy xung quanh nó rộng và thoáng hơn nhiều so với lúc trước. Đương nhiên đó chỉ là sự lựa chọn của mình. Thực ra mình nghĩ người duy nhất có thể thuyết phục được bạn làm gì đó thì chỉ có chính bản thân bạn.
Nhưng có 1 điều mà mình nhận ra được đó là bản thân mình sẽ trở thành người mà mình đọc, xem, nghe, trải nghiệm hàng ngày. Tức là tất cả những thông tin đến với mình bất kể là chủ động hay bị đồng thì đều có tác động lớn tới nhận thức, suy nghĩ, hành động của mình. Chắc đây cũng là cách khá hay để có thể thay đổi một người tức là đưa họ vào môi trường mà ở đó có nhiều người mà họ muốn trở thành. Điều tự nhiên mà một người sẽ làm đó là hòa nhập cộng đồng.
Chắc đây cũng chính là lý do mình sẽ tự tìm môi trường cho mình bằng cách lựa chọn những thứ mình tiếp xúc hàng ngày. Chuyện thay đổi thế giới mình không làm được nhưng mình nghĩ rằng thay đổi bản thân mình trở nên tốt hơn thì mình làm được. Và mình hy vọng bạn cũng làm được điều đó, chỉ cần bạn hài lòng là được dù ở bất kỳ phiên bản nào. Vậy ha.
Chúc bạn một ngày tốt lành.
By Cường Dizi.
